Tıpış Tıpış

Efe’ye en çok söylediğimiz ninni, herhalde hepimizin bebekken dinlediği ve çocuklarına da söylediği “uyusun da büyüsün, tıpış tıpış yürüsün” ninnisidir. Efe de bir süredir ‘tıpış tıpış’ yürümeye başladı. Pek derin bir anlamı olmadan sadece kafiye olsun diye kullanıldığını düşündüğüm bu iki kelimenin, aslında bağlantılı olarak yeni yürümeye başlayan bebeğin tüm davranışlarını kapsadığını bir telefon uygulaması sayesinde keşfettim.

Eşim hamile kaldığından beri hamilelik ve bebek gelişimiyle ilgili pek çok şey okudum, hala da çocuk büyütmekle ilgili okumalara devam ediyorum. Bunların içinde İngilizce olanlar da var. Bir de hamilelik başından beri kullandığım İngilizce bir telefon uygulamam var. Uygulamadan haftalık olarak “My Baby This Week / Bu hafta bebeğim” başlıklı, düzenli, bilgilendirici mesajlar geliyor.

Efe bir yaşına geldiğinde uygulamadan gelen mesajların başlığı “My Toddler This Week” olarak değişti. Türkçede “Toddler” kelimesine karşılık gelen bir kelime yok. İngilizce-Türkçe sözlüğe baktığımda “yürümeye yeni başlayan çocuk ya da sendeleyerek yürüyen kimse” açıklamalarını görüyorum. Kelimenin fiil olarak karşılığıysa kullanım yerine göre çok daha zengin; sendeleyerek yürümek, başını alıp gitmek, aylak aylak gezinmek, zar zor ilerlemek ve ‘tıpış tıpış yürümek’. Türk Dil Kurumuna göre “Kısa adımlarla çabuk yürüyerek” anlamına gelen bir zarf olan bu iki kelime, İngilizce karşılığının altında bulunan diğer anlamlarla bir yaş civarı bir bebeğin yürümesini tam olarak tarif ediyor.

Efe de artık kısa adımlarla, sendeleyerek yürümeye, aklına estiğinde alıp başını gitmeye ve aylak aylak gezinmeye başladı. O yürüyor, biz de peşinden. İlk başlarda sadece bir yerlere tutunarak adım atıyor, sıkışınca hemen olduğu yere oturuyordu. Ama kısa sürede denge kurmayı başardı ve özgürlüğünü ilan etti. Önceleri yürümek için elimizden tutarak bizi çekiştiren çocuk şimdi elimizi uzattığımızda elinin tersiyle itiyor. Hala her an düşecekmiş gibi sallanarak yürüdüğü için de yürürken yakınında kalmaya çalışıyoruz. Boy farkından dolayı özellikle benim için şu anda onun elinden tutarak yürümek çok zor oluyor. Elimi tutmak istemediği zamanlarda da birlikte yürümek neredeyse imkânsız hale geliyor. O yüzden eskiden daha çok yabancı anne babalarda görüp, kafamda bir türlü onaylayamadığım bir şeyi yaptım. Efe’ye bir ‘çocuk güvenlik kemeri’ aldım. Aslında bildiğiniz tasmadan hiç farkı yok ama tasma dememek için internette çeşitli isimler uydurmuşlar; güvenlik kemeri, yürüme askısı, yürütme desteği, vs. Bu, çocuğun göğsünde, omuzlarından ve kollarının altından geçen bir emniyet kemeri ve bu kemere bağlı uzun bir uçtan oluşuyor.

Görüntü çok antipatik ama hem denge kurmasına destek olmak hem de tek başına yürüyormuşçasına kendisini özgür hissetmesi açısından faydalı bir ürün. Yine de mümkün olduğunca az kullanmak ve kullanırken çok dikkatli olmak gerekiyor. Sürekli olarak gergin tutup onun kendi başına denge kurmasına engel olmamalısınız ve sadece tehlikeli bir durum olduğunda kemerle bağlı olduğunu ona hissettirmelisiniz. Arada bir de düşmesine izin vermek lazım ki düşmeyi ve kendi başına tekrar ayağa kalkmayı da öğrensin.

Yürümeye başlamak bebeklerin hayatında çok önemli bir dönüm noktası. Zaten bir yaş civarında motor becerileri güçlenen, zihinsel ve sosyal becerileri artan bebek, yürümeye başlamakla birlikte özgürleşiyor. Her şeyi kendisi yapmak istiyor, inatlaşmaya başlıyor. Bunun yanında uyku düzeni de biraz belirsizleşiyor. Efe de bu aralar yatağa yattığında uyumak yerine yatakta aşağı yukarı hareket ederek zaman geçirmeye ve sık sık uyanmaya başladı. Yürümenin verdiği yeni hislere alıştıkça alıştığımız uyku düzenine geri döneceğimizi umuyorum.

Efe’nin yürümeye başlamasıyla hayatımızda yeni bir döneme geçiş yapıyoruz. Hareket kabiliyeti ve boyunun ulaştığı yükseklik arttığı için evde yeni düzenlemeler yapmaya başladık bile. Bundan böyle pusetle dolaştırmak ve gittiğimiz yerlerde pusette oturtmak da zorlaşacak. Daha şimdiden pusetten inip kendi pusetini itmek için bize kafa tutuyor. Artık onun hareketlerini kontrol etmek de biraz daha zor olacak. Emekleyerek ulaştığı hızın on katı hızla gözden kaybolabilecek. Ve biz de bundan böyle daha fazla hareket halinde olacağız. Bu benim için iyi bir şey tabii böylelikle Pandemi ve kış sebebiyle büyütmüş olduğum göbekten daha hızlı kurtulacağım.

Oğlumuzun yürümeye başlamasını heyecanla bekliyorduk, çünkü yürümekle birlikte Efe’nin bebeklikten çocukluğa geçişi de başlamış oldu.